ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Που και πόσο μειώνονται οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων (πίνακας)
Της Μαρίας Βουργάνα
Μείωση των αντικειμενικών αξιών 20% κατά μέσο όρο παντού, ακόμη και στις περιοχές που οι τιμές ζώνης των ακινήτων είναι μικρότερες από τις εμπορικές τιμές, προτείνουν οι ειδικές επιτροπές στο πόρισμά τους για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που παρέδωσαν χθες στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε μεσοσταθμική μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 40%. Ωστόσο, μετά από δεύτερες σκέψεις και συζητήσεις που έγιναν εντός και εκτός της επιτροπής αποφασίστηκε το ποσοστό της μείωσης των τιμών να κατέβει στο 20% προκειμένου να μην υπάρξει αρνητικό αντίκτυπο στα δημοσιονομικά μεγέθη του προϋπολογισμού. Και αυτό γιατί, από τη στιγμή που όλοι οι φόροι και τα τέλη που επιβάλλονται στα ακίνητα υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες, μια μεσοσταθμική μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 40% θα οδηγούσε σε σημαντική απώλεια εσόδων.
Οι νέες τιμές θα τεθούν σε ισχύ αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015 όπως διατάσσει με την απόφασή του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο θα αναγκασθεί να επιστρέψει τους επιπλέον φόρους σε όσους αγόρασαν ακίνητα ή απέκτησαν κάποιο ακίνητο με δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά, ενώ δεν επηρεάζεται ο ΕΝΦΙΑ του 2015 ο οποίος έχει υπολογιστεί με βάση τις τιμές της 1ης Ιανουαρίου 2015.
Το οικονομικό επιτελείο, φαίνεται διατεθειμένο να κάνει αποδεκτό το πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής και να μειώσει τις αντικειμενικές κατά 20% μεσοσταθμικά από τις 21 Μαΐου 2015.
Οι τιμές αυτές, θα ισχύσουν για ορισμένους μήνες και συγκεκριμένα μέχρι το σημερινό αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων αντικατασταθεί από ένα νέο σύστημα που θα ακολουθεί την πορεία των εμπορικών τιμών.
Το πόρισμα της Επιτροπής
Στο πόρισμά της, η Επιτροπή για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στην Αθήνα δεν περιλαμβάνει τιμές για κάθε περιοχή ξεχωριστά, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά η αναπροσαρμογή έγινε οριζόντια ανάλογα με τις τιμές ζώνης. Έτσι, η Αθήνα (αντίστοιχα κινήθηκαν και οι Επιτροπές σε Θεσσαλονίκη, Πειραιά και Πάτρα) χωρίστηκε σε οκτώ ζώνες, με βάση τις τιμές ζώνης και όχι ανά περιοχή, ως εξής:
• 600 – 1.000 ευρώ/τ.μ.
• 1.050 – 1.500 ευρώ/τ.μ.
• 1.550 – 2.000 ευρώ/τ.μ.
• 2.050 – 2.500 ευρώ/τ.μ.
• 2.550 – 3.000 ευρώ/τ.μ.
• 3.050 – 3.500 ευρώ/τ.μ.
• 3.550 – 4.000 ευρώ/τ.μ.
• 4.050 ευρώ/τ.μ. και άνω.
Οι μειώσεις
Στις δύο πρώτες ζώνες ή διαφορετικά στις λεγόμενες «φθηνές» περιοχές της Αττικής η μείωση που προτείνεται είναι της τάξης του 5% -10%.
Στις «μεσαίες» περιοχές και συγκεκριμένα σε αυτές που το τετραγωνικό μέτρο κυμαίνεται από 1.550 έως 3.000 η Επιτροπή εισηγείται μείωση 15%-20%. Στις «ακριβές» περιοχές η μείωση θα είναι της τάξης του 10%.
Πάντως οι νέες τιμές που προτείνονται από την επιτροπή δεν αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην αγορά ακινήτων. Αντίθετα οι στρεβλώσεις διατηρούνται, καθώς σε πολλές περιοχές κυρίως στα ακριβά προάστια του λεκανοπεδίου οι αντικειμενικές αξίες υπερβαίνουν τις εμπορικές τιμές έως και 50%.
Όπως λένε στο υπουργείο Οικονομικών στην παρούσα φάση δεν είναι δυνατόν να απεικονίσει κάποιος την πραγματική κατάσταση της αγοράς δεδομένου ότι οι πράξεις-αγοραπωλησίες στις ακριβές περιοχές είναι ελάχιστες. Πάντως, ο αρχικός σχεδιασμός της Επιτροπής προέβλεπε τη μείωση των αντικειμενικών αξιών στις περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 3.550 ευρώ κατά 20%-30%.
Αντίστοιχες προτάσεις με μεσοσταθμική μείωση της τάξης του 20% έχουν κάνει οι επιτροπές για τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι συνολικά οι μειώσεις των αντικειμενικών αξιών σε ολόκληρη την Ελλάδα θα κυμανθούν σε αυτά τα επίπεδα, δηλαδή στο 20%.
Αν τελικά το υπουργείο Οικονομικών υιοθετήσει τις εισηγήσεις των Επιτροπών, το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι πώς ακριβώς θα διαμορφωθεί ο νέος φόρος ακινήτων του 2016, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ.
Οι νέες αντικειμενικές τιμές θα αποτελέσουν το «κλειδί» για τη διαμόρφωση των βασικών χαρακτηριστικών του νέου φόρου ακινήτων, όπως το ύψος του αφορολογήτου ορίου (εξετάζεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα των 20.000 • 50.000 ευρώ) και οι νέοι συντελεστές της κλίμακας με βάση την οποία θα υπολογιστεί ο φόρος που θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ. Για να επιτευχθεί η μνημονιακή δέσμευση που προβλέπει την είσπραξη εσόδων ύψους 2,65 δισ. ευρώ και το 2016, το υπουργείο θα πρέπει να αντισταθμίσει την απώλεια εσόδων που προκαλεί η μείωση των αντικειμενικών αξιών με την αύξηση των συντελεστών υπολογισμού του φόρου ακινήτων. Όσο μεγαλύτερη θα είναι η μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά μέσο όρο, τόσο μεγαλύτερη θα πρέπει να είναι η αύξηση φορολογικών συντελεστών για να εισπραχθούν τα προβλεπόμενα έσοδα.
Πρόθεση του οικονομικού επιτελείου είναι να μεταφέρει βάρη στους «έχοντες», ωστόσο όπως σημειώνουν παράγοντες με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι το ποσοστό εισπραξιμότητας θα παραμείνει στα σημερινά υψηλά επίπεδα του 82%. Μέλη της Επιτροπής προβληματίζονται, επίσης, για το πώς θα επηρεαστούν και οι υπόλοιποι φόροι ακινήτων ήτοι τα αφορολόγητα για τις πάσης φύσεως μεταβιβάσεις (αγορά πρώτης κατοικίας, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές), ενώ κάθε αλλαγή στις Τιμές Ζώνης θα συμπαρασύρει και τα όρια προστασίας για τους πλειστηριασμούς κύριας κατοικίας.
Πρότειναν μείωση 40%
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε μεσοσταθμική μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 40%. Ωστόσο, μετά από δεύτερες σκέψεις και συζητήσεις που έγιναν εντός και εκτός της επιτροπής αποφασίστηκε το ποσοστό της μείωσης των τιμών να κατέβει στο 20%, προκειμένου να μην υπάρξει αρνητικό αντίκτυπο στα δημοσιονομικά μεγέθη του προϋπολογισμού.
Επιστροφές
Οι νέες τιμές θα τεθούν σε ισχύ αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015 όπως διατάσσει με την απόφασή του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο θα αναγκασθεί να επιστρέψει τους επιπλέον φόρους σε όσους αγόρασαν ακίνητα ή απέκτησαν κάποιο ακίνητο με δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά, ενώ δεν επηρεάζεται ο ΕΝΦΙΑ του 2015, ο οποίος έχει υπολογιστεί με βάση τις τιμές της 1ης Ιανουαρίου 2015.