Χρονιά αναδιάρθρωσης των δανειακών χαρτοφυλακίων θα είναι το 2016 για τις τράπεζες, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση του ανοίγματός τους σε επισφαλείς χορηγήσεις, οι οποίες έχουν πλέον φτάσει τα 116 δισ. ευρώ. Οπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, είναι η πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης που το πεδίο είναι ελεύθερο για την εφαρμογή διαφόρων στρατηγικών ανάκτησης των «κόκκινων» χορηγήσεων.

Η τροποποίηση του πλαισίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και η αλλαγή της νομοθεσίας προς την κατεύθυνση διευκόλυνσης των μεταβιβάσεων «κόκκινων» δανείων σε εξειδικευμένες εταιρείες, στις οποίες θα μπορούν να συμμετέχουν ακόμη και τα ίδια τα πιστωτικά ιδρύματα, ανοίγουν τον δρόμο για την όσο το δυνατόν ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επίλυση του προβλήματος.

Η ολοκλήρωση της τρίτης από το 2013 ανακεφαλαιοποίησης έχει ενισχύσει σημαντικά τους δείκτες βιωσιμότητας των συστημικών ομίλων, γεγονός που τους επιτρέπει, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, να προχωρήσουν σε επιθετικότερες ρυθμίσεις προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις που χωρίς διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους τους δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Μετασχηματισμός δανείων Είναι χαρακτηριστικό ότι απόθεμα προβλέψεων και ίδια κεφάλαια καλύπτουν πάνω από το 80% των επισφαλών απαιτήσεων, ενώ οι εγγυήσεις που έχουν οι τράπεζες ξεπερνούν το 60%. Πρόκειται για ένα στοιχείο ενδεικτικό των σημαντικών προοπτικών «παραγωγής» κερδών τα επόμενα χρόνια από την «αναγέννηση» προβληματικών σήμερα δανείων.

Μιλώντας σε συνέδριο της Capital Link στη Νέα Υόρκη την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Eurobank Ν. Καραμούζης αναφερόμενος στο θέμα τόνισε σχετικά πως οι προβλέψεις συνολικού ύψους 57 δισ. ευρώ που έχουν διενεργήσει οι τράπεζες μπορούν «να επιτρέψουν τον μετασχηματισμό σημαντικού ύψους προβληματικών δανείων σε υγιή».

Σύμφωνα με τον ίδιο, το παραπάνω απόθεμα δεν μπορεί να παραμένει αδρανές. «Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να μετατρέψουν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών με προβληματικά δάνεια σε βιώσιμες οντότητες, που θα μπορούν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους με συμμετοχή όλων σε αυτό το κόστος (δανειοληπτών και τραπεζών), χωρίς νόθευση του ανταγωνισμού, με αποκλεισμό των κακοπληρωτών, χωρίς “χατίρια” στους παλιούς ιδιοκτήτες που δεν συνεργάζονται ή δεν συνεισφέρουν στην εξυγίανση, αλλά με ευελιξία, κοινωνική ευαισθησία και ευθύνη έναντι των συμπολιτών μας που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες» υπογράμμισε ο κ. Καραμούζης.

Οπως επισημαίνει γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου, στόχο των τραπεζών δεν αποτελούν οι κατασχέσεις. «Σε μια αγορά με ελάχιστες συναλλαγές, μόνο πρόβλημα στις τράπεζες θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ενδεχόμενη μαζική προσφορά ακινήτων» εξηγεί ο ίδιος. Στο πλαίσιο αυτό οι τράπεζες, είτε μέσω των διευθύνσεών τους ή με τη συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης επισφαλειών, θα επιχειρήσουν να προωθήσουν βιώσιμες ρυθμίσεις, αποφεύγοντας τους πλειστηριασμούς.

Κάλεσμα σε δανειολήπτες

Ηδη οι τράπεζες, κατ’ εφαρμογήν του νέου Κώδικα Δεοντολογίας, έχουν ξεκινήσει την αποστολή επιστολών στους δανειολήπτες που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην αποπληρωμή των οφειλών τους. Με αυτήν τους καλούν να προσκομίσουν οικονομικά στοιχεία για την κατάστασή τους, ώστε να βρεθεί μια λύση που θα εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές. Οι προτάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν αύξηση της διάρκειας του δανείου, μείωση επιτοκίου ή και παροχή περιόδου χάριτος καταβολής μέρους της δόσης.

Οι τράπεζες είναι έτοιμες από τη νέα χρονιά να εφαρμόσουν προγράμματα που θα προβλέπουν ακόμη και «κούρεμα» του χρέους, υπό την προϋπόθεση όμως ότι οι πελάτες τους θα είναι συνεπείς στη ρύθμιση που θα συμφωνηθεί. Η επιβράβευση αυτή μάλιστα μπορεί να δίνεται και σταδιακά, π.χ. ανά διετία ή τριετία, λειτουργώντας ως κίνητρο για την ομαλή εξόφληση του δανείου.

Οι δανειολήπτες θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί σε σχέση με τον χρόνο απόκρισης στα αιτήματα της τράπεζας, καθώς κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν «μη συνεργάσιμοι» και να χάσουν τη δυνατότητα προστασίας της κατοικίας τους, εφόσον μπορούν να ενταχθούν στον νόμο Κατσέλη.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να παρέχουν στην τράπεζα όλα τα δικαιολογητικά που ζητούνται, αλλά και να απαντούν στους εκπροσώπους της το αργότερο εντός 15 ημερών από την ημέρα που έλαβαν κάποια ειδοποίηση.

Για να χαρακτηριστεί κάποιος συνεργάσιμος δεν χρειάζεται να συμφωνήσει στη λύση που θα του προταθεί, αλλά να επικοινωνεί με την τράπεζα κάθε φορά που του ζητείται κάποιο δικαιολογητικό. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζει το πιστοποιητικό «συνεργάσιμου δανειολήπτη», το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για ένταξη στον νόμο Κατσέλη, αν δεν βρεθεί η χρυσή τομή με την τράπεζα.

6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Τι θα ισχύει από τη νέα χρονιά με τον «νόμο Κατσέλη»

Με βάση τη νέα νομοθεσία, από 1.1.2016 όσοι υποβάλλουν αίτηση σε Ειρηνοδικείο για την προστασία της α’ κατοικίας τους, θα υπόκεινται στο νέο, πιο αυστηρό πλαίσιο.

1. Ποιοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση;Φυσικά πρόσωπα, δηλαδή μισθωτοί, συνταξιούχοι, άνεργοι, πρώην έμποροι, εφόσον η διακοπή δραστηριότητας προηγήθηκε της παύσης πληρωμών, επαγγελματίες.
2. Ποιες οφειλές υπάγονται στη ρύθμιση;Το σύνολο των οφειλών, συμπεριλαμβανομένων των χρεών προς Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και ΟΤΑ, εκτός αυτών που συνιστούν και ποινικό αδίκημα (ΦΠΑ, πρόστιμα κ.τ.λ.). Δεν εντάσσονται οφειλές που αναλήφθηκαν το τελευταίο έτος από την υποβολή της αίτησης ή που προέκυψαν λόγω δόλου ή βαριάς αμέλειας.
3. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη διάσωση της κύριας κατοικίας;α) Το προ φόρων εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%. Τα όρια είναι τα εξής: άγαμος 13.906 ευρώ, έγγαμος 23.659 ευρώ, έγγαμος με ένα τέκνο 29.373 ευρώ, έγγαμος με δύο τέκνα 35.086 ευρώ.
β) Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει για τον άγαμο τις 180.000 ευρώ, για τον έγγαμο τις 220.000 ευρώ, για τον έγγαμο με ένα τέκνο τις 240.000 ευρώ, για τον έγγαμο με δύο τέκνα τις 260.000 ευρώ.
γ) Ο οφειλέτης να είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης κατά τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
4. Ποιες θεωρούνται ευπαθείς ομάδες και με ποιον τρόπο στηρίζονται;Για να ανήκει κάποιος στην κατηγορία των ευπαθών νοικοκυριών θα πρέπει να πληροί εκτός των παραπάνω, συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια:
Προ φόρων εισόδημα: Αγαμος 8.180 ευρώ, έγγαμος 13.917 ευρώ, έγγαμος με ένα τέκνο 17.278 ευρώ, έγγαμος με δύο τέκνα 20.639 ευρώ.
Αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αίτησης: Να μην υπερβαίνει για τον άγαμο τις 120.000 ευρώ, τον έγγαμο τις 160.000 ευρώ, τον έγγαμο με ένα τέκνο τις 180.000 ευρώ και τον έγγαμο με δύο τέκνα τις 200.000 ευρώ.
Οσοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία θα επιδοτούνται για τρία χρόνια από το Δημόσιο για το μέρος της δόσης που δεν μπορούν να καταβάλλουν.
5. Με ποιον τρόπο θα ρυθμίζονται οι οφειλές όσων εντάσσονται στον νόμο;Η ρύθμιση περιλαμβάνει δύο στάδια:

• Την πρώτη τριετία, κατά τη διάρκεια της οποίας ο δανειολήπτης καταβάλλει στην τράπεζα ό,τι περισσεύει από το εισόδημά του αφαιρουμένων των ευλόγων δαπανών διαβίωσης.

• Μετά την πρώτη τριετία, έτσι όπως έχει διατυπωθεί η διάταξη του νόμου, ο δανειολήπτης αναλαμβάνει να αποπληρώσει τουλάχιστον την εμπορική αξία του ακινήτου στην τράπεζα, σε βάθος 20ετίας και με ετήσιο κόστος ίσο με το μέσο επιτόκιο ενήμερης οφειλής από στεγαστικό δάνειο (σήμερα 2% περίπου).

Εάν δεν είναι δυνατή η καταβολή της ελάχιστης αυτής δόσης, η τράπεζα έχει το δικαίωμα κατάσχεσης του ακινήτου.
6. Υπάρχει κάποιο ελάχιστο επίπεδο δόσης;Εάν οι οικονομικές δυνατότητες του οφειλέτη το επιτρέπουν, θα καταβληθεί και μεγαλύτερο ποσό από την εμπορική αξία.
Σε κάθε περίπτωση, ο δανειολήπτης υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς, η οποία ανέρχεται σε 5% επί του εισοδήματός του εάν αυτό είναι μικρότερο ή ίσο των 8.000 ευρώ.
Αν υπερβαίνει τις 8.000 ευρώ, προστίθεται στην παραπάνω δόση επιπλέον 10% επί του υπερβάλλοντος ποσού.

Πηγή: www.tovima.gr