Το σχέδιο αυτό απέχει σημαντικά από την πρόταση που έχει καταθέσει από το περασμένο καλοκαίρι η ελληνική πλευρά στους θεσμούς και η οποία προβλέπει αναδιάρθρωση χρέους μέσω αναχρηματοδότησης με νέα εργαλεία, όπως π.χ. διασύνδεση του επιτοκίου των δανείων με τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, διαγραφή του 50% των ομολόγων του EFSF, αλλά και πρόωρη αποπληρωμή (των περίπου 25 δισ. ευρώ) του ΔΝΤ.
Σύμφωνα με αυτή, αν το προτεινόμενο σχέδιο υιοθετηθεί, ακόμα και υπό συνθήκες όπου το πρωτογενές πλεόνασμα δεν θα ξεπερνά το 2,5%, η Ελλάδα θα περιόριζε το χρέος της στο 93% του ΑΕΠ το 2020 και στο 60% έως το 2030.
Αν όχι το χρέος θα παραμένει άνω του 120% του ΑΕΠ ως το 2023.
Οι συζητήσεις γι’ αυτό το ζήτημα θα ξεκινήσουν σχεδόν ταυτόχρονα με το «πράσινο φως» της συμφωνίας για την δόση των 5,7 δισ. ευρώ -που ενδεχομένως να είναι και μεγαλύτερη, σύμφωνα με το «τυράκι» των ξένων.
Επίσης, εισάγεται όρος σύμφωνα με τον οποίο η Αθήνα αποδεσμεύεται από την υποχρέωση να υλοποιήσει και τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα που απορρέουν από το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής.
Στόχος είναι η διαδικασία της πρώτης αξιολόγησης να κλείσει μέσα στον Μάρτιο και μην… συρθεί περαιτέρω, κάτι το οποίο αν συμβεί θα δοκιμάσει τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας.
Την δεδομένη χρονική στιγμή οι θεσμοί έχουν πετάξει την μπάλα στο ελληνικό «τερέν» περιμένοντας από την κυβέρνηση πρόσθετα στοιχεία για το ασφαλιστικό, το φορολογικό και το δημοσιονομικό.
Επί της ουσίας πρόκειται για τα τρία μεγαλύτερα «αγκάθια» στα οποία έχει κολλήσει η διαπραγμάτευση, εξαιτίας των ασφυκτικών πιέσεων για μεγαλύτερη προσαρμογή που ασκεί το κουαρτέτο, παραβιάζοντας τις «κόκκινες γραμμές» που έχει χαράξει η ελληνική πλευρά από την αρχή αυτών των διαβουλεύσεων.
Συγκριμένα:
1. Ασφαλιστικό: Μπορεί από τις τηλεδιασκέψεις που γίνονται οι δανειστές να αφήνουν «παράθυρο» επανεξέτασης της ελληνικής πρότασης για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,5%, πλην όμως και τα τέσσερα μέρη ( Ε.Ε. ΔΝΤ,. ΕΚΤ και ΕΣΜ συμφωνούν ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει σε μεγάλες περικοπές, 25% με 30% στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις.
Και αυτό για να καλυφθεί η μνημονιακή δέσμευση για μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,8 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ) το 2016.
Το στίγμα για το τι ακριβώς θέλουν οι δανειστές και κυρίως το ΔΝΤ που κατά το «μαχαίρι και το πεπόνι» αυτής της διαπραγμάτευσης δίνει στο άρθρο του – βόμβα ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Ταμείου Πάουλ Τόμσεν.
Στο κείμενο του προτρέπει την κυβέρνηση να προχωρήσει στη λήψη πρόσθετων μέτρων ύψους 7 – 9 δις. ευρώ έως το 2019 (4%-5% του ΑΕΠ), ώστε να διασφαλιστεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ στο τέλος του 2018.
Σύμφωνα με «δεξί χέρι» της Κριστίν Λαγκάρντ, τα μέτρα αυτά θα προέλθουν από την πλευρά των δαπανών (συντάξεις) και όχι από το κομμάτι των φόρων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο έτσι θα μπει τέλος στην ετήσια μετάγγιση πόρων, 10% του ΑΕΠ, από τον προϋπολογισμό για το «κενό» στο ασφαλιστικό σύστημα. Στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό δεν υπερβαίνει το 2,5%. Από δεύτερο «μάτι» θα περάσει και το θέμα της προσωπικής διαφοράς, ενώ από την «κρησάρα» των δανειστών θα περάσουν και οι συντάξεις του δημοσίου.
2. Φορολογικό: ‘Έρχεται νέος «τυφώνας» μέτρων που θα πλήξει εκτός από τα εισοδήματα φυσικών και νομικών προσώπων, ειδικά φορολογικά καθεστώτα αλλά και τις τελευταίες φοροαπαλλαγές που «επέζησαν» από τα δύο προηγούμενα Μνημόνια.
Πηγές από το οικονομικό επιτελείο αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να μην υπάρξει μόνο μία φορολογική κλίμακα αλλά περισσότερες ώστε η φορολόγηση να είναι ξεχωριστή για κάθε μία πηγή εισοδήματος.
Να σημειωθεί ότι οι πιστωτές έχουν ήδη δείξει «κίτρινη» κάρτα στις κυβερνητικές προτάσεις για ανώτατο συντελεστή 50% για ετήσια εισοδήματα πάνω από 60.000 ευρώ.
Και αυτό γιατί έτσι δεν αυξάνουν τα φορολογικά έσοδα αλλά η φοροδιαφυγή.
3. Δημοσιονομικό: Μπορεί το ασφαλιστικό να αποτελεί το «βαρόμετρο» για την ελάφρυνση του χρέους, το δημοσιονομικό είναι το «κλειδί» για την συμφωνία.
Οι θεσμοί περιμένουν τα νεότερα στοιχεία για τον προϋπολογισμό από τα οποία οι ίδιοι θα βγάλουν συμπεράσματα για το 2015, που σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έκλεισε με πτώση κατά 0,7% του ΑΕΠ έναντι εκτίμησης για μηδενική ύφεση.
Να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ υπολογίζει σε 1,8 δισ. ευρώ το δημοσιονομικό «κενό» για τη διετία 2015 – 2016, ενώ οι εταίροι στο μισό, ήτοι 900 με 950 εκατ. ευρώ.
Ο Πάουλ Τόμσεν θεωρεί ότι η «τρύπα» στο δημοσιονομικό είναι μεγαλύτερη.
Στα «πλην» των πιστωτών είναι ακόμη ότι το 2015 έκλεισε με υστέρηση 1 δισ. ευρώ στα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις, ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου που εξοφλήθηκαν ήταν μόλις 1 δισ. ευρώ περίπου έναντι στόχου για 3,1 δισ. ευρώ.
Επίσης από τα εκκρεμή μνημονιακά μέτρα οι δανειστές ξεχωρίζουν τις δεσμεύσεις για περικοπή αμυντικών δαπανών κατά 350 εκατ. ευρώ φέτος και των πρόσθετων εσόδων ύψους 120 εκατ. ευρώ από τα «φρουτάκια» (VLTs).
Από την άλλη, υπάρχουν και τα μέτρα αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας, όπως είναι ο φόρος στο κρασί, το τέλος των 5 λεπτών στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ και η αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.
Εφόσον, μέχρι τέλος Μαρτίου κλείσουν όλα αυτά τα ανοικτά «μέτωπα» της διαπραγμάτευσης, το λόγο έχει αμέσως μετά η Βουλή που θα πρέπει να ψηφίσει το νέο πολυνομοσχέδιο – γίγαντα που θα ενσωματώνει όλες αυτές τις αλλαγές.
Τη σκυτάλη θα πάρει το Eurogroup το οποίο θα αποφανθεί για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και θα ανάψει το «πράσινο φως» για το χρέος.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr