Πολλά έχουν γραφτεί πλατφόρμα των ηλεκτρονικών βιβλίων, που θα αφορά την επαλήθευση των φορολογικών δηλώσεων εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φόρων όλων των επιχειρήσεων.

myDATA, δηλαδή my Digital Accounting and Tax Application. Είναι το όνομα της νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας, με την οποία η ΑΑΔΕ εισάγει τα ηλεκτρονικά βιβλία στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων.

Τα Ηλεκτρονικά Βιβλία ΑΑΔΕ αποτελούν ένα πολύ σημαντικό βήμα ψηφιακού μετασχηματισμού της Φορολογικής Διοίκησης και της σχέσης της με τις επιχειρήσεις.

Στόχος είναι πρωτίστως να εξυπηρετήσει τις επιχειρήσεις, παρέχοντας μια πρωτοποριακή ψηφιακή πλατφόρμα για την εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων, που θα οδηγήσει σε αυτοματοποίηση της συμπλήρωσης των φορολογικών δηλώσεων και θα τις απαλλάξει από υποχρεώσεις που έχουν σήμερα, όπως η υποβολή Καταστάσεων Πελατών – Προμηθευτών (ΜΥΦ).

Μαζί με τη μείωση του διοικητικού κόστους των επιχειρήσεων, τα ηλεκτρονικά βιβλία ΑΑΔΕ ενισχύουν τη διαφάνεια των συναλλαγών, προσφέροντας ένα ψηφιακό περιβάλλον συνεργασίας των επιχειρήσεων για την τιμολόγηση των αγαθών και των υπηρεσιών. Επίσης, εδραιώνουν την αξιοπιστία στη σχέση της Φορολογικής Διοίκησης με τις επιχειρήσεις και λειτουργούν ως μηχανισμός οικειοθελούς συμμόρφωσης και πρόληψης της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, αλλά και διευκόλυνσης των συνεπών επιχειρήσεων στην επιστροφή των φόρων που δικαιούνται.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα myDATA παρέχει εύκολες λύσεις για όλους. Τόσο για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν μηχανογραφημένα λογιστήρια και θα μπορούν να διαβιβάζουν μαζικά και αυτοματοποιημένα τα αναγκαία δεδομένα, όσο και για τις λοιπές επιχειρήσεις, που θα μπορούν να διαβιβάζουν τα δεδομένα με απλό τρόπο, μέσω ειδικής φόρμας καταχώρισης στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ.

Με την εισαγωγή των ηλεκτρονικών βιβλίων ΑΑΔΕ δεν παύει η λογιστική παρακολούθηση από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, ενώ κρίσιμος παραμένει και ο ρόλος του λογιστή για την ορθή απεικόνιση των συναλλαγών στην πλατφόρμα myDATA.

Για όσες επιχειρήσεις επιλέξουν ως τρόπο έκδοσης των παραστατικών τους την ηλεκτρονική τιμολόγηση μέσω παρόχου, η δυνατότητα ηλεκτρονικής διαβίβασης δεδομένων των παραστατικών εσόδων ξεκινάει την 20ή Ιουλίου 2020.

Για τις επιχειρήσεις που δεν θα επιλέξουν την ηλεκτρονική τιμολόγηση μέσω παρόχου και εκδίδουν τα παραστατικά τους, είτε χειρόγραφα είτε ηλεκτρονικά με χρήση προγραμμάτων διαχείρισης επιχειρήσεων (εμπορικό/λογιστικό, ERP), η υποχρέωση διαβίβασης των δεδομένων των παραστατικών εσόδων ξεκινάει από την 1η Οκτωβρίου 2020.

Παράλληλα, από την 1η Οκτωβρίου 2020 ξεκινάει η διαβίβαση των στοιχείων λιανικής. Για τα στοιχεία λιανικής που εκδίδονται με υποχρέωση χρήσης ταμειακής μηχανής (ΦΗΜ), μέχρι την έκδοση νεότερης απόφασης του υπουργείου Οικονομικών κατόπιν εισήγησης της ΑΑΔΕ, προβλέπεται συγκεντρωτική διαβίβαση ανά μήνα, εκτός αν ισχύει υποχρέωση απευθείας (online) διασύνδεσης των ΦΗΜ με την ΑΑΔΕ, οπότε και η διαβίβαση γίνεται ανά στοιχείο λιανικής πώλησης.

Για τα στοιχεία λιανικής που εκδίδονται χωρίς την υποχρέωση χρήσης ΦΗΜ, προβλέπεται η διαβίβαση ανά στοιχείο λιανικής πώλησης από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Από την 1η Οκτωβρίου 2020 θα ξεκινήσει και η ηλεκτρονική διαβίβαση των χαρακτηρισμών των παραστατικών που λαμβάνουν όλες οι επιχειρήσεις (έξοδα) που εκδίδονται από την ημερομηνία αυτή και μετά.

Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, οι επιχειρήσεις πρέπει να διαβιβάσουν δεδομένα όλων των παραστατικών εσόδων που εξέδωσαν, από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μέχρι την ημερομηνία πρώτης διαβίβασης, κατά τα ανωτέρω.

Μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2021, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διαβιβάσουν τους χαρακτηρισμούς για τα παραστατικά εξόδων που έλαβαν και εκδόθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και την 30ή Σεπτεμβρίου 2020.

Aναφέρουμε ορισμένα προβλήματα:

  • Τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι απλογραφικά και δεν υποστηρίζονται από κάποια αρίθμηση στηλών που να είναι συγκρίσιμη με το λογιστικό σχέδιο. Η συμφωνία ενός ισοζυγίου διπλογραφικών βιβλίων με αυτά θα είναι εξαιρετικά δυσχερής.
  • Στα αντικριζόμενα παραστατικά έχει προβλεφθεί ως πεδίο η ημερομηνία έκδοσης από τον εκδότη – προμηθευτή αλλά όχι πεδίο για διαφορετική ημερομηνία καταχώρησης του τιμολογίου από τον πελάτη.
  • Δεν παρακολουθούν το καθεστώς ταμειακού ΦΠΑ άρθρο 39β. Καταργούν τις ΜΥΦ χωρίς να περιλαμβάνουν κάτι για τα αρχεία εισπράξεων – πληρωμών άρθρου 39β που παρακολουθούσαν οι ΜΥΦ.
  • Ενώ καλούνται να επαληθεύσουν τις δηλώσεις ΦΠΑ, από τα ηλεκτρονικά βιβλία απουσιάζουν έννοιες όπως η στατιστική αξία ενδοκοινοτικών παραδόσεων και πράξεων λήπτη και η τελωνειακή αξία εισαγωγών.
  • Η ΑΑΔΕ δεν έχει προβλέψει πεδία για ΦΠΑ που αποδίδεται σε χώρες της ΕΕ και χρεώνεται στην Ελλάδα από τα e-shops ή από επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών όπου ο τόπος επιβολής ΦΠΑ δεν είναι η Ελλάδα.
  • Τα e-βιβλία δεν παρακολουθούν την απαλλαγή ΦΠΑ ενός τιμολογίου πώλησης λόγω διπλότυπου απαλλακτικού ΦΠΑ εξαγωγικών επιχειρήσεων από τον πελάτη.
  • Δεν προβλέπουν τι θα γίνει με όσους δεν τηρούν βιβλία βάσει ΕΛΠ π.χ. αγρότες ειδικού καθεστώτος, πολύ μικρές επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικές οντότητες και φορείς του Δημοσίου. Θα διαβιβάζουν αυτοί μόνο τα έσοδα τους χωρίς συμφωνία λοιπών εγγραφών;
  • Υπάρχει ο κίνδυνος η διαβίβαση δεδομένων από τις επιχειρήσεις στην ΑΑΔΕ να αποτελέσει εφαλτήριο για μια διαφορετική πολιτική επιβολής φορολογικών προστίμων στις επιχειρήσεις.
  • Ποιες θα είναι οι κυρώσεις-πρόστιμα για εκπρόθεσμη διαβίβαση δεδομένων ηλεκτρονικών βιβλίων ή για διορθώσεις λαθών στις εγγραφές παραστατικών που στάλθηκαν;
  • Η ΑΑΔΕ έχει δηλώσει ότι η αποστολή αρχείων από τους ΕΑΦΔΣΣ που σήμερα φορά μόνο τα πρατήρια καυσίμων θα γενικευθεί για όλους.

Η διαδικασία διαβίβασης δεδομένων από ΕΑΦΔΣΣ είναι αυτόματη και μπορεί να μην γίνει π.χ. διακοπή σύνδεσης Internet, βλάβη Η/Υ, διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος κ.α.

Οι αδειούχοι λογιστές σήμερα υπογράφουν τις περισσότερες φορολογικές δηλώσεις. Έχει προβλεφθεί στο Mydata ότι θα υπογράφουν – οριστικοποιούν και τα ηλεκτρονικά βιβλία που επαληθεύουν αυτές τις δηλώσεις;