Μήνας: Φεβρουάριος 2025

Χιλιάδες εργαζόμενοι, με μερική και ευέλικτη απασχόληση, θα αποκλειστούν από το επίδομα ανεργίας, μετά την εφαρμογή του νέου συστήματος. Πώς «σκοράρει» η Ελλάδα στους πίνακες του ΟΟΣΑ.

ΡεπορτάζΑφροδίτη Τζιαντζή

Λιγότεροι από τρεις στους δέκα ανέργους λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, όπως προκύπτει από τα νέα στοιχεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ – πρώην ΟΑΕΔ) για τον Ιανουάριο. Συγκεκριμένα, ενώ οι εγγεγραμμένοι άνεργοι στη χώρα μας ανήλθαν σε  981.374, από αυτούς επιδοτούνται μόνο οι 276.786, ποσοστό 28,2%.

Το ποσοστό των επιδοτούμενων ανέργων σε βάθος διετίας είναι ακόμα χαμηλότερο και κυμαίνεται μεσοσταθμικά στο 15%, με βάση εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας Εργαζομένων του ΟΑΕΔ.

Στο άμεσο μέλλον το ποσοστό αυτό αναμένεται να μειωθεί κι άλλο, αφού ο νέος τρόπος υπολογισμού του επιδόματος ανεργίας θα λειτουργήσει ως «κόφτης»,  πιθανόν για δεκάδες χιλιάδες ανέργους νυν δικαιούχους, που δεν θα πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησής του.

Όπως έχει ανακοινωθεί, το νέο επίδομα, απαιτεί  πλέον 175 ημέρες πλήρους ασφάλισης με εισφορές υπέρ ανεργίας, κατά τους 14 μήνες πριν τη λύση ή τη λήξη της εργασιακής σχέσης, ενώ οι τελευταίοι δύο μήνες δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό. Το καθεστώς που ισχύει ως σήμερα απαιτεί 125 ημέρες ασφάλισης, προστίθενται δηλαδή επιπλέον 50 ημέρες ή δύο μήνες πλήρους ασφαλισμένης απασχόλησης.

Ποιοι «κόβονται» από το νέο επίδομα ανεργίας

Το νέο επίδομα θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά σε 15.000 νέους ανέργους, που θα επιλεγούν με κλήρωση μέσω ψηφιακού αλγόριθμου, για ένα διάστημα που θα διαρκέσει ως και 16 μήνες.

 

Κατά τη διάρκεια της πιλοτικής εφαρμογής του το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί, κι αφού μεσολαβήσουν τροποποιήσεις με βάση τα πορίσματα της αξιολόγησης, θα εφαρμοστεί καθολικά στο σύνολο των ανέργων. Αρχικά αναμενόταν να ξεκινήσει αυτή την εβδομάδα, αλλά δόθηκε μια μικρή παράταση για τεχνικούς λόγους, ενώ πλέον βρίσκεται στο τελικό στάδιο για την υλοποίησή του.

Η κυβέρνηση διαφημίζει ότι το νέο επίδομα, που θα είναι εμπροσθοβαρές, θα ξεκινάει δηλαδή με μεγαλύτερα ποσά και θα μειώνεται ανά τρίμηνο, θα οδηγήσει αρχικά σε αυξήσεις, αναλογικά με τον χρόνο προϋπηρεσίας και το ύψος του μισθού. Αυτό που δεν λέει όμως είναι ότι μια μεγάλη μερίδα εργαζομένων, που δουλεύουν με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και χαμηλούς μισθούς, καθώς και νέοι με μικρή προϋπηρεσία, όχι μόνο δεν θα δουν αυξήσεις, αλλά ενδέχεται να πεταχτούν εκτός επιδόματος ανεργίας.

 

Προς το παρόν στην πιλοτική εφαρμογή του επιδόματος, η προϋπόθεση των 175 ημερών δεν θα ισχύσει για τους εποχικά εργαζόμενους, αλλά αυτό δεν θα είναι μόνιμο. Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, που δεν λογίζονται ως εποχικοί, αλλά εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μερικής απασχόλησης – όπως οι  αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτικοί εργαζόμενοι σε φροντιστήρια, συμβασιούχοι δήμων κ.λπ.

Κινδυνεύουν δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ), οι συνέπειες του νέου καθεστώτος για το επίδομα ανεργίας θα είναι καταστροφικές για τους περισσότερους από 80.000 εργαζόμενους σε φροντιστήρια και κέντρα ξένων γλωσσών.  Από αυτούς η μεγάλη  πλειονότητα δεν θα καταφέρει να θεμελιώσει δικαίωμα για να δικαιούται επίδομα ανεργίας τους καλοκαιρινούς μήνες.  Ιδίως όσοι εργάζονται λιγότερες ώρες ή σε έναν μόνο εργοδότη, δυσκολεύονταν να συμπληρώσουν ακόμα και τα 125 ένσημα που απαιτούνταν με το ισχύον καθεστώς και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποκλειστούν από την επιδότηση ανεργίας, εφόσον εφαρμοστεί το νέο όριο των 150 ημερών.

Με τη αυστηροποίηση των όρων αναμένται να ενταθούν οι εκβιασμοί από τη μεριά των εργοδοτών, πολλοί εκ των οποίων ασκούσαν ήδη τεράστιες πιέσεις στους εργαζόμενους εκπαιδευτικούς στα φροντιστήρια για να τους αποδίδουν τα 125 ένσημα. Ο πιο συνηθισμένος ήταν η επιστροφή μέρους των αποδοχών στο χέρι του εργοδότη, για να τους δποαοοθεί ο «μαγικός αριθμός» των 125 ενσήμων, για να έχουν δικαίωμα επιδότησης τους «ανενεργούς» θερινούς μήνες. Η ΟΙΕΛΕ υποστηρίζει ότι με  το νέο σύστημα θα αυξηθεί η αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία στα φροντιστήρια –  που ήδη σύμφωνα καταγραφές της Ομοσπονδίας φτάνει το 40%.

Το 47% των εγγεγραμμένων στα μητρώα της ΔΥΠΑ είναι μακροχρόνια άνεργοι / πηγή ΔΥΠΑ

Τιμωρούνται οι πολύτεκνοι και οι μακροχρόνια άνεργοι

Το πιλοτικό επίδομα ανεργίας, αν εφαρμοστεί οριζόντια θα έχει πολύ αρνητικές συνέπειες σε πολύ μεγάλο μέρος των εργαζομένων, δηλώνει στο in o πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον ΟΑΕΔ Γιώργος Μακράκης. “Aυξάνει τις προϋποθέσεις χορήγησης του επιδόματος ανεργίας κατά 50 ημέρες, περικόπτει το επίδομα μακροχρόνια ανεργίας, κόβει στην ουσία την προσαύξηση των τέκνων από το επίδομα ανεργίας. Τιμωρεί τους πολύτεκνους εργαζόμενοης – κάτι που είναι πρωτοφανές». Πράγματι με το νέο σύστημα η προσαύξηση για τα προστατευόμενα μέλη από 10% του επιδόματος για κάθε μελος, μειώνεται στα 40 ευρώ, συν 20 για κάθε επιπλέον μέλος, με πλαφόν τα 100 ευρώ»

Οι εργαζόμενοι στον ΟΑΕΔ υπστηρίζουν ότι το επίδομα ανεργίας δεν αυξάνεται, παρά για μια πολύ μικρή μερίδα εργαζομένων, που έχουν πολλά χρόνια προϋπηρεσίας και είναι υψηλόμισθοι. «Σήμερα η αγορά εργασίας είναι μια συνεχόμενη εναλλαγή των εργαζομένων στις επιχειρήσεις. Χαρακτηρίζεται από μια συνεχή κινητικότητα, με πολύ χαμηλούς μισθούς. Σε μεγάλο μέρος αποτελείται από ημι-απασχολούμενους, ευέλικτα εργαζόμενους, ακριβώς αυτούς που τιμωρεί το νέο επίδομα εργασίας».

Το επίδομα ανεργίας στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 47% για κάποιον που αμοιβόταν με το 67% του μέσου μισθού-  πηγή ΟΟΣΑ

Χαμηλό ποσοστό αναπλήρωσης

Η ΚΥΑ του πιλοτικού  προγράμματος για το επίδομα ανεργίας αναφέρει ότι η εμπροσθοβαρής χορήγηση θα λειτουργήσει ως κίνητρο για την επανένταξη στην αγορά εργασίας. Με άλλα λόγια, όσο το επίδομα εργασίας μειώνεται ανά τρίμηνο, αντί να παραμένει σταθερό σε βάθος δωδεκαμήνου όπως ίσχυε ως τώρα, τόσο ο άνεργος θα πιέζεται να βρει πιο δύσκολα δουλειά.  «Πρόκειται για ένα επιχείρημα που έχει καταρριφθεί από την ίδια την πραγματικότητα», απαντάει ο κ. Μακράκης. «Αν ήταν έτσι, τότε το πρόβλημα της ανεργίας θα είχε ήδη λυθεί, αφού περίπου ο ένας στους δύο εγγεγραμμένους στα μητρώα της ΔΥΠΑ είναι μακροχρόνια άνεργος, και δεν λαμβάνει κανένα επίδομα 50%».

Ο ίδιος μας λέει ότι η Ελλάδα τοποθετείται πολύ χαμηλά σε διεθνές επίπεδο, σε ό,τι αφορά το ύψος και τη διάρκεια καταβολής του επιδόματος ανεργίας, όσο και το ποσοστό των ανέργων που λαμβάνουν επιδότηση. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Ελλάδα έχει από τα χαμηλότερα επιδόματα ανεργίας στην ΕΕ, ως ποσοστό αναπλήρωσης του εισοδήματος. Με βάση του  υπολογισμούς του ΟΟΣΑ το επίδομα ανεργίας στην Ελλάδα αντιστοιχεί  μόλις στο 47% του εισοδήματος, για έναν εργαζόμενο με τουλάχιστον 12 μήνες προϋπηρεσίας, που λαμβάνει το 67% του μέσου μισθού. Η διαφορά μέχρι τώρα είναι ότι στις περισσότερες χώρες της ΕΕ το επίδομα είναι κυμαινόμενο ανάλογα με τη διάρκεια καταβολής του, ενώ στην Ελλάδα παραμένει σταθερό για 12 μήνες.

 

Ειδήσεις Σήμερα:

Στην περαιτέρω ελάφρυνση του μη μισθολογικού κόστους, με όφελος για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, προχωρά το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Με διάταξη που προωθείται, o υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών υπερεργασίας, υπερωριών, νυκτερινής απασχόλησης και απασχόλησης σε ημέρες αργίας ή Κυριακές των μισθωτών πλήρους απασχόλησης, θα γίνεται επί του ωρομισθίου που αντιστοιχεί στην οκτάωρη εργασία, χωρίς δηλαδή την προσαύξηση που αντιστοιχεί σε αυτές τις ειδικές περιπτώσεις χρόνου απασχόλησης. Η ρύθμιση δεν θίγει την προσαύξηση στην αμοιβή των εργαζόμενων για υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινή απασχόληση και απασχόληση σε αργίες και Κυριακές, που συνεχίζει να καταβάλλεται ως έχει, επηρεάζει μόνο τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών.

Από τη ρύθμιση επωφελούνται ταυτόχρονα, τόσο οι εργαζόμενοι, καθώς αυξάνεται το καθαρό ποσό που τους καταβάλλεται, λόγω της μείωσης των επιπρόσθετων εισφορών τους, όσο και οι εργοδότες, καθώς θα καταβάλλουν μειωμένες εργοδοτικές εισφορές, υπολογισμένες στη βάση της αμοιβής του 8ώρου και όχι στη βάση της αμοιβής της προσαύξησης.

Παράδειγμα 1: για εργαζόμενο μισθωτό του ιδιωτικού τομέα πλήρους απασχόλησης, με μέσο μηνιαίο μισθό 1,342 ευρώ, ο οποίος λαμβάνει επιπλέον του μισθού του 1,570 ευρώ μεικτά ετησίως (130.8 ευρώ μηναίως) από υπερεργασία ή και υπερωρίες, οι αντίστοιχες εισφορές ανέρχονται σήμερα σε 552 ευρώ ετησίως, εκ των οποίων τα 212 ευρώ βαρύνουν τον εργαζόμενο και τα 340 ευρώ βαρύνουν τον εργοδότη. Με την προωθούμενη ρύθμιση, οι εισφορές θα ανέρχονται πλέον σε 425 ευρώ ετησίως, μειωμένες κατά 23%, με το όφελος του εργαζόμενου να υπολογίζεται περίπου σε 49 ευρώ ετησίως και το όφελος του εργοδότη σε 78 ευρώ ετησίως.

Παράδειγμα 2: για εργαζόμενο μισθωτό του ιδιωτικού τομέα πλήρους απασχόλησης, με μέσο μηνιαίο μισθό 1,342 ευρώ, εάν απασχολείται νυχτερινά και αργίες με υπερεργασία και υπερωρίες και για τους λόγους αυτούς λαμβάνει επιπλέον του μισθού του 7,862 ευρώ μεικτά ετησίως (655.23 ευρώ μηναίως), οι αντίστοιχες εισφορές ανέρχονται σήμερα σε 2,764 ευρώ ετησίως, εκ των οποίων τα 1,064 ευρώ βαρύνουν τον εργαζόμενο και τα 1,700 ευρώ βαρύνουν τον εργοδότη. Με την προωθούμενη ρύθμιση, οι εισφορές θα ανέρχονται πλέον σε 1,715 ευρώ ετησίως, μειωμένες κατά 38%, με το όφελος του εργαζόμενου να υπολογίζεται περίπου σε 403 ευρώ ετησίως και το όφελος του εργοδότη σε 645 ευρώ ετησίως.

Η νέα ρύθμιση έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά διαδοχικών κινήσεων της κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια για την ελάφρυνση του μη μισθολογικού κόστους, επιτυγχάνοντας μείωση στις ασφαλιστικές εισφορές κατά 5,4 ποσοστιαίες μονάδες με στόχο αυτή να φτάσει στις 5,9 ποσοστιαίες μονάδες το 2027. Οι κινήσεις αυτές έχουν οδηγήσει σε αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζόμενων και έχουν συμβάλει ώστε οι επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε προσλήψεις, γεγονός που αποτυπώνεται στη μείωση της ανεργίας που έχει υποχωρήσει στο 9,4% με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και στη σημαντική αύξηση θέσεων εργασίας κατά 500.000 και πλέον από το 2019.

Η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως δήλωσε:

«Η τόνωση της απασχόλησης και η αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων αποτελούν δύο από τις βασικές προτεραιότητες της Κυβέρνησής μας, και οι προσπάθειες είναι διαρκείς. Σε αυτή την κατεύθυνση, προχωρούμε σε περαιτέρω ελάφρυνση του μη μισθολογικού κόστους για εργαζομένους και επιχειρήσεις, αναμορφώνοντας τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών υπερεργασίας, υπερωριών, νυκτερινών και αργιών. Στηρίζουμε τους εργαζομένους, αυξάνοντας το διαθέσιμο εισόδημά τους, και τις επιχειρήσεις, ενισχύοντας συνεχώς την ανταγωνιστικότητά τους. Παράλληλα, με τη σταδιακή εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, προστατεύουμε τους εργαζόμενους από μη σύννομες πρακτικές, διασφαλίζοντας την καταγραφή του πραγματικού χρόνου εργασίας τους και την αμοιβή τους για αυτόν, καθώς και τις επιχειρήσεις από αθέμιτο ανταγωνισμό. Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε εμπράκτως εργαζομένους και επιχειρήσεις, για να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τη θετική δυναμική που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στην αγορά εργασίας».

Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου δήλωσε:

«Το Υπουργείο Εργασίας προχωρά σε νέα ρύθμιση για τη κατάργηση των προσαυξήσεων στις ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινή εργασία, και απασχόληση σε Κυριακές και αργίες. Η ρύθμιση αυτή δεν επηρεάζει το ύψος των προσαυξήσεων που προβλέπονται για την αμοιβή της υπερεργασίας, των υπερωριών, της νυχτερινής εργασίας και της απασχόλησης σε Κυριακές και αργίες, οι οποίες εξακολουθούν να καταβάλλονται κανονικά. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί συνέχεια της οριζόντιας μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 5,4 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019, που έχει συμβάλει αποφασιστικά στην αύξηση της απασχόλησης και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στη χώρα μας. Σαν αποτέλεσμα της ρύθμισης μειώνεται το μη μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων και ενισχύεται το διαθέσιμο εισόδημα των μισθωτών πλήρους απασχόλησης. Με αυτή τη ρύθμιση βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, αμβλύνονται οι «στενότητες» που παρατηρούνται σε πολλούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας και αναβαθμίζεται το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων».

Ακολουθούν 4+1 ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο μέτρο:

1. Πώς υπολογίζονται οι εισφορές υπερεργασίας, υπερωριών, νυκτερινών και αργιών σήμερα;

Σε αυτές τις ειδικές περιπτώσεις χρόνου απασχόλησης, ο εργαζόμενος αμείβεται με προσαύξηση επί του ωρομισθίου. Η υπερεργασία (δηλαδή η μία παραπάνω ώρα απασχόλησης) αμείβεται με προσαύξηση 20%, η υπερωρία (δηλαδή από την 9η έως και την 12η ώρα) αμείβεται με προσαύξηση 40%, η νυκτερινή απασχόληση αμείβεται με 25% προσαύξηση και η απασχόληση σε Κυριακές και αργίες αμείβεται με 75% προσαύξηση. Μέχρι σήμερα, με τα αντίστοιχα ποσοστά προσαυξάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές που αναλογούν σε αυτές τις ώρες απασχόλησης. Η νέα ρύθμιση προβλέπει την αναμόρφωση των εισφορών υπερωριών, υπερεργασίας, νυκτερινής απασχόλησης και απασχόλησης Κυριακές και αργίες των μισθωτών πλήρους απασχόλησης, προκειμένου ο υπολογισμός τους να γίνεται επί του ωρομισθίου που αντιστοιχεί στην κανονική οκτάωρη απασχόληση, και όχι βάσει του ποσοστού της καταβαλλόμενης στον εργαζόμενο προσαύξησης.

2. Πώς ωφελούνται οι εργαζόμενοι από τη νέα ρύθμιση;

Με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, αυξάνεται το καθαρό ποσό που λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε υπερεργασία, υπερωρίες, νυκτερινές ώρες, καθώς και ημέρες αργίας και Κυριακές. Ενισχύεται με αυτόν τον τρόπο το διαθέσιμο εισόδημά τους.

3. Πώς ωφελούνται οι επιχειρήσεις από τη νέα ρύθμιση;

Με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών, μειώνεται το ποσό που καλούνται να καταβάλουν οι επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζομένους σε υπερεργασία, υπερωρίες, νυκτερινές ώρες και ημέρες αργίας ή Κυριακές, χωρίς να επηρεάζονται οι απολαβές των εργαζομένων. Μειώνεται έτσι το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας, ώστε να ενισχυθεί η απασχόληση και να αυξηθούν οι επενδύσεις . Ταυτόχρονα, ενισχύεται η διαφάνεια υπερωριών και η διαμόρφωση μιας πιο υγιούς αγοράς εργασίας, με την ορθή δήλωση των υπερωριών, καθώς από την αύξηση στις υπερωρίες στους κλάδους που έχουν ενταχθεί στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας είναι σαφές ότι πολλοί εργαζόμενοι πραγματοποιούν υπερωρίες για τις οποίες δεν αμείβονται ή αμείβονται με μη σύννομο τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο, η ρύθμιση ενισχύει και τον υγιή ανταγωνισμό.

4. Σε ποιους κλάδους της οικονομίας θα εφαρμοστεί το μέτρο;

Το μέτρο θα εφαρμοστεί οριζοντίως στο σύνολο των κλάδων της οικονομίας.

5. Το μέτρο αφορά και εργαζομένους μερικής απασχόλησης;

Το μέτρο θα εφαρμοστεί μόνο για εργαζομένους πλήρους απασχόλησης.